Chess in advertising

Gisteren begonnen met het netjes sorteren/rubriceren van de map "Schaken".

Eerst maar eens uitdunnen, d.w.z. de dubbele eruit - daar zijn uiteraard veel manier voor, alfabetisch sorteren op merk is er één van,maar ditmaal had ik gekozen voor eerst grof sorteren op formaat (groter of kleiner dan A4), kleur of zwart-wit, hele of halve pagina. Tijdens dit proces meteen een apart stapeltje gemaakt voor "magazine covers" en knipsels waar op de een of andere manier opeens een schaakbord in opduikt (terwijl het artikel bijvoorbeeld over het breien van een jongenstrui gaat). Daarnaast meteen even de "echte" schaakadvertenties eruit gefilters (dus waarin schaakspellen of schaakcomputers te koop worden aangeboden, daarvan is het logisch dat er een schaakbord op te zien is). Dat levert al snel resultaten op, zo bleken mijn Grolsch en Hero schaak-advertenties wel heel vaak in de map te zitten.

Na uitdunnen komt dan het leukste gedeelte, het rubriceren.

Als eerste indeling advertenties met :

1. alleen één of meer schaakstukken (dus geen schaakbord)
2. met een deel van een schaakbord (bijna altijd een hoek)
3. met een volledig schaakspel, zijaanzicht
4. met een volledig schaakspel, bovenaanzicht zodat de opstelling zichtbaar is 
5. een volledig bord, maar met fantasie schaakstukken (zie illustratie) of met het verkeerde aantal velden - zie ook de illustratie :-)

Iemand vertelde mij laatst dat hij zichtbare opstellingen controleerde op juistheid (dus of het een mogelijke opstelling was - bij beginopstellingen is dat goed te doen, maar naarmate het spel vordert zijn er enorm veel mogelijke opstellingen en waarschijnlijk evenveel of meer die nooit te bereiken zijn door een opeenvolging van toegestante zetten, zie o.a iemand die dezelfde vraag stelt op mathoverflow.net en het artikel op Wolfram dat wat getallen noemt).

Een andere indeling is op basis van de rol die het schaakspel speelt in de advertentie:

1. Als illustratie bij de tekst "The right move ...", "Your next move ...",  "Vader's juiste zet", etc. 
2. Als illustratie met de impliciete connotatie "hier gebeurt iets intellectueels" 
3. Als bladvulling (bij meubelfabrikanten staat er vaak een schaakspel op de salontafel, waar dat net zo goed een bloemenvaas had kunnen zijn). 

Veel meer opvallende zaken ben ik nog niet tegengekomen, dus "wordt vervolgd".

Rochas, advertentie uit Nederlandse glossy, 1997

(overigens hanteer ik zelf voor mijn beeldarchief vaak nog een indeling in mooi/er-is-over-nagedacht vs. triviaal/gemakzuchtig)

P.S. Zag bij het terug/insteken van de advertenties in de map dat ik een belangrijke indeling over het hoofd gezien had: de spelers !

1. Twee mannen (en dan in het bijzonder vader-zoon)
2. Man-vrouw
3. Man alleen
4. Vrouw alleen
5. Kinderen
6. Geen spelers

Yezidi's

Negenennegentig procent van mijn reclame verzameling komt uit kranten en tijdschriften en met name de publiekstijdschriften geven vaak een leuk doorkijkje naar het dagelijks leven en wat de mensen bezighield.

Zo was het in vooroorlogse familietijdschriften heel gebruikelijk om rapportages (en soms ook gewoon losse fotootjes met nauwelijks een bijschrift) te publiceren over "exotische" landen en volkeren. Overigens geven die artikelen niet alleen een aardig beeld van de "natuurvolkeren" maar ook van de manier waarop er in het Westen over deze mensen gedacht en gesproken werd.

Zo kwam ik vandaag tot mijn verbazing een paginagrote foto tegen van een Yeridi (zetfout of andere manier van uitspreken/transcriberen van de naam, geen idee) bijna exact 77 jaar geleden verschenen op de achterpagina van de Panorama. Overigens helaas zonder enig begeleidend artikel, het zou interessant zijn te lezen hoe men toen over dit volk dacht. Maar in het bijschrift van de foto weer men toch heel aardig een sensationeel beeld op te roepen.

Een hoofdman der Yeridi's, de duivelaanbidders van Irak (Panorama, 27-8-1937)